سرطان سینه (Breast cancer)

و ۹ علامت هشدار دهنده‌ی آن

سرطان سینه (پستان) علت، علائم، درمان و ریشه‌یابی

سرطان سینه چیست؟

پس از سرطان پوست، دومین سرطانی که خانم‌ها به آن مبتلا می‌شوند سرطان سینه است. هرساله حدود ۲۳۰۰ مورد جدید سرطان سینه در مردان و ۲۳۰.۰۰۰ مورد جدید در زنان ثبت می‌شود. سرطان سینه ناشی از رشد خارج از قاعده‌ی سلول‌های غیرطبیعی در سینه است که عملکرد تقسیم سلولی در سلول‌های سینه را دچار اختلال می‌کند.

سلول‌های سرطانی در شخصی که مبتلا به سرطان سینه شده، بدون کنترل و بیش از حدی که لازم است، تکثیر می‌شوند.

رشد سریع و زیاد سلول‌ها در هر دو نوع از تومورهای خوش‌خیم و بدخیم، وجود دارد با این تفاوت که در تومورهای خوش‌خیم روند زیادشدن سلول‌ها در مرحله‌ی مشخصی متوقف می‌شود اما در تومورهای بدخیم این رشد به‌صورت غیر قابل مهاری ادامه می‌یابد تاحدی‌که در صورت عدم درمان، تمامی قسمت‌های بدن را تحت تأثیر می‌دهد و از کار می‌اندازد (این اتفاق، هرگز در تومورهای خوش‌خیم نمی‌افتد).

سه بخش کلی سینه شاملِ:

لوبول‌ها: غده‌هایی که شیر در آنها ساخته می‌شود.

مجراها: لوله‌هایی که شیر را از لوبول به نوک سینه می‌رسانند.

بافت همبند: بافت لیفی و بافت چربی که بخش‌های دیگر سینه را در برگرفته و کنار هم نگاه می‌دارد.

سرطان سینه انواع مختلفی دارد. نوع سرطان سینه به این بستگی دارد که کدام نوع از سلول‌های سینه؛ دچار اختلال شده‌اند.

سرطان سینه ممکن است از قسمت‌های مختلف سینه آغاز شود.

 

شایع‌ترین انواع سرطان سینه

شایع‌ترین انواع سرطان سینه دو نوع هستند:

۱- سرطان تهاجمی مجاری شیر: شایع‌ترین نوع سرطان سینه است که در این نوع از سرطان سینه، سلول‌های سرطانی در مجرا شکل می‌گیرند. بخاطر اینکه مجاری شیری بیشتر در یک‌چهارم بالایی و خارجی سینه وجود دارند، در حدود نیمی از سرطان‌های سینه در ربع فوقانی و خارجی آن یافت می‌شود؛ بعد از پیشروی کم‌کم به سمت بیرون از آن حرکت می‌کنند و به سایر قسمت‌های سینه راه پیدا می‌کنند.

این سلول‌ها حتی ممکن است از سینه خارج شده و سایر مناطق بدن را تحت تأثیر قرار بدهند.

۲- سرطان تهاجمی لوبولی سینه: در این نوع از سرطان سینه، سلول‌های سرطانی اول در لوبول شکل می‌گیرند و سپس به بقیه‌ی نقاط سینه و خارج از آن حرکت می‌کنند. سلول‌های سرطانی می‌توانند از طریق رگ‌های خونی و مسیرهای لنفاوی به سمت بیرون از سینه حرکت کرده و در بقیه‌ی بدن گسترش پیدا کنند. در این حالت می‌گوییم سرطان متاستاز رخ‌داده است (متاستاز: انتقال سلول‌های سرطانی از مرحله‌ی اولیه به بافت‌های دیگر را گویند).

– سرطان سینه انواع دیگری هم دارد که شایع نیستند مثل بیماری پاژه، سرطان مدولاری، سرطان موسینی و سرطان التهابی سینه.

سرطان سینه در کشورهای غربی بیشتر در سنین بالای ۵۰ سال دیده می‌شود ولی در ایران، بیماران در سنین جوان‌تری هستند و در بسیاری از موارد هم به علت عدم آگاهی از علائم بیماری، متأسفانه در مراحل پیشرفته‌تری به پزشک مراجعه می‌کنند.

تشخیص زودتر سرطان سینه درمان آن را آسان‌تر و موفقیت‌آمیزتر می‌کند؛ به همین دلیل لازم است بانوان برای حفظ سلامت خود، اطلاعات دقیقی را در مورد این بیماری بدانند.

با تینامو همراه باشید

 

مهم‌ترین عوامل ابتلا به سرطان سینه چیست؟

مهم‌ترین عواملی که باعث افزایش خطر ابتلا به سرطان سینه می‌شوند عبارت‌اند از:

• زن بودن (مؤنث بودن): سرطان سینه در زنان صد برابر بیشتر از مردان اتفاق می‌افتد
• نژاد سفید: در آمریکا بالاترین نرخ این سرطان در میان زنان سفیدپوست رخ می‌دهد (البته سرطان سینه به‌عنوان رایج‌ترین سرطان در میان تمامی گروه‌های نژادی زنان، در نظر گرفته می‌شود).
• بالارفتن سن: خطر ابتلا به سرطان سینه با افزایش سن زیاد می‌شود.
• سابقه‌ی فامیلی: سابقه ی فامیلی ابتلا به سرطان سینه، بخصوص در مادر، خواهر یا دختر. در تحقیقی که بر روی بیش از ۵۰۰۰۰ زن مبتلا به سرطان سینه و باجمعیت ۱۰۰۰۰۰  شاهد انجام شد، ریسک ابتلا به سرطان سینه؛ تقریباً دوبرابر افزایش می‌یافت اگر یک زن یک خویشاوند درجه یک مبتلا داشت و تقریباً سه برابر افزایش می‌یافت اگر یک زن دو خویشاوند درجه یک مبتلا داشت.

• سابقه‌ی سرطان سینه در خود فرد
• سن زایمان: سن اولین زایمان بیشتر از ۳۵ سال و شیر ندادن به نوزاد تا قبل از آن. ریسک ابتلا به سرطان سینه در زنانی که در سنین بالاتری باردار شده‌اند افزایش می‌یابد.
• نازایی
• بلوغ زودرس: سن پایین در اولین قاعدگی باعث افزایش ریسک ابتلا به سرطان سینه می‌شود.
• یائسگی دیررس: (هرچه سن شروع پریود پایین‌تر و سن پایان آن بیشتر باشد، احتمال ابتلا به سرطان بیشتر می‌شود.)
• چاقی و اضافه‌وزن: (بخصوص پس از یائسگی) چاقی به‌طورکلی با افزایش مرگ‌ومیر در ارتباط است و خطر ابتلا به سرطان سینه با چاقی در ارتباط است و به وضعیت منوپوز (یائسگی) زنان نیز بستگی دارد.

زنانی که در زمان یائسگی ۱۰ کیلوگرم یا بیشتر اضافه‌وزن نسبت به قبل داشته باشند خطر بیشتری برای ابتلا به سرطان سینه دارند – در مقایسه با زنانی که وزنشان را ثابت نگه‌داشتن‌اند –

• مصرف زیاد چربی حیوانی در رژیم غذایی
• پرتودرمانی و سابقه‌ی تابش اشعه‌ی زیاد به قفسه‌ی سینه
• برخی از بیماری‌های خوش‌خیم سینه
• مصرف داروی دی اتیل ستیل بسترول (Diethylstilbestrol DES) توسط فرد (توسط مادر در دوران بارداری)
• جهش‌های ژنتیکی ارثی: جهش‌های ژنتیکی خاصی که منجر به سرطان سینه می‌شوند کم هستند و تنها ۵ تا ۶ درصد از تمام افراد مبتلا به سرطان سینه مستقیماً با به ارث رسیدن ژن‌های مستعد سرطان سینه نسبت دارند.
• عدم تحرک و ورزش نکردن
• مصرف هورمون‌های زنانه
• سطح استروژن: مقادیر بالای استروژن‌های آندروژنیک خطر ابتلا به این سرطان سینه را افزایش می‌دهد (مخصوصاً گیرنده‌های هورمونی مثبت) در هر دو گروه زنان قبل و بعد از سن یائسگی
• مصرف نوشیدنی‌های الکلی و استعمال دخانیات: مصرف الکل با افزایش ریسک ابتلا به سرطان سینه در ارتباط است. در مورد سیگار اگرچه نتایج یکسان است ولی مطالعات متعدد نشان می‌دهد خطر ابتلا به سرطان سینه در افراد سیگاری نسبتاً افزایش‌یافته است.
• مصرف قرص‌های ضدبارداری
• قدبلند: در افرادی با قدبلند شانس بیشتری برای ابتلا به سرطان سینه در سنین قبل و بعد از سن یائسگی وجود دارد. در یک مطالعه زنانی با قد بالاتر از ۱۷۵ سانتی‌متر ۲۰ درصد احتمال بیشتری برای ابتلا به سرطان سینه داشتند نسبت به کسانی که قدشان از ۱۶۰ سانتی‌متر کوتاه‌تر بود. (مکانیسم این ارتباط هنوز مشخص نیست)
• سابقه‌ی حاملگی بدون زایمان یا زنان نولی پار: (نولی پار به زنانی اطلاق می‌شود که هرگز یک حاملگی را تا بعد از ۲۰ هفته ادامه نداده‌اند). احتمال ابتلا به سرطان سینه در این زنان در مقایسه با زنان عادی بیشتر است.

نازایی و اضافه‌وزن ممکن است در زنان بالاتر از ۷۰ سال اثر هم‌افزایی بر سرطان سینه داشته باشد.

• شیفت کار شبانه: شیفت‌های کاری بعد از نیمه‌شب با افزایش ریسک ابتلا به سرطان سینه در ارتباط است. این ارتباط ممکن است با نوردهی شبانه مرتبط باشد که منجر به سرکوب تولید ملاتونین شبانه توسط غده‌ی پینه آل می‌شود.

باید تاکید کرد که وجود یک یا تمام این شرایط در فرد به معنای ابتلای قطعی یا مبتلا بودن به این بیماری نیست و این عوامل صرفا احتمال ابتلا را افزایش می‌دهند.

 

مراحل سرطان سینه

• مرحله I سرطان سینه: اندازه سرطان ۲ سانتیمتر یا کمتر است و در هیچ کجا گسترش نیافته است.
• مرحله IIA سرطان سینه؛ توموری که:

– با درگیری گره‌های لنفاوی زیربغل کمتر از ۲ سانتی‌متر است.

– بدون درگیری گره‌های لنفاوی بزرگ‌تر از ۲ و کمتر از ۵ سانتیمتر است.

• مرحله IIB سرطان سینه. توموری که:

– بدون درگیری گره‌های لنفاوی بزرگ‌تر از ۵ سانتیمتر

– با درگیری گره‌های لنفاوی بزرگ‌تر از ۲ و کمتر از ۵ سانتیمتر است.

• مرحله IIIA سرطان سینه یا سرطان سینه پیشرفته:

– توموری بزرگ‌تر از ۵ سانتی‌متر که به غدد لنفاوی زیربغل یا در نزدیکی استخوان قفسه سینه گسترش‌یافته است. تومور با غدد لنفاوی سرطانی که به یکدیگر یا به بافت اطراف می‌چسبند.

• مرحله IIIB سرطان سینه. تومور در هراندازه به پوست یا دیواره قفسه سینه سرایت کرده است.
• مرحله IIIC سرطان سینه. تومور در هراندازه بیشتر گسترش‌یافته و غده‌های لنفاوی بیشتری را درگیر می‌کند.
• مرحله IV (متاستاتیک) سرطان سینه. تومور-صرف‌نظر از اندازه-در مکان‌های دور از سینه مانند استخوان‌ها، ریه‌ها، کبد، مغز یا غدد لنفاوی دوردست نیز گسترش‌یافته است.

 

علت شروع سرطان سینه

سلول‌های طبیعی سینه با تغییر و یا جهش در DNA می‌توانند تبدیل به سلول‌های سرطانی شوند. برخی از تغییرات DNA وراثتی است و از طریق والدین منتقل می‌شود و می‌توانند ریسک ابتلا به سرطان سینه را افزایش دهند.

عوامل دیگری که به سبک زندگی مربوط‌اند، از قبیل رژیم غذایی، میزان ورزش‌کردن و … می‌توانند احتمال ابتلا به سرطان سینه را افزایش دهند.

هنوز به طور دقیق مشخص نیست که چگونه برخی از عوامل باعث تبدیل سلول‌های طبیعی به سلول‌های سرطانی می‌شوند. به نظر می‌رسد هورمون‌ها نقش بسیار مهمی در ابتلا به سرطان سینه ایفا می‌کنند، اما چگونگی این اتفاق هنوز به طور کامل مشخص و درک نشده است.

 

سرطان سینه از کدام قسمت بدن آغاز می‌شود؟

سرطان سینه می‌تواند از بخش‌های مختلف سینه آغاز شود.

سرطان سینه اغلب از مجاری حمل شیر به نوک سینه شروع می‌شود که به آن سرطان “مجرایی” یا “داکتال” گفته می‌شود.

گاهی از غدد تولیدکننده‌ی شیر آغاز می‌شود که به آن سرطان ” لوبولار” یا “تهاجمی “گفته می‌شود.

تعداد محدودی از سرطان‌ها وجود دارند که از بافت‌های دیگر سینه آغاز می‌شوند. این سرطان‌ها “سارکوم” یا “لنفوم” نامیده می‌شوند و در واقع به‌عنوان سرطان سینه تصور نمی‌شوند.

انواع دیگری از سرطان سینه همانند تومورهای “فیلودس” یا “آنژیوسارکوم”،نیز وجود دارند که زیاد رایج نیستند.

برخی از انواع سرطان سینه نیز ممکن است سبب ایجاد توده در سینه شوند. اغلب سرطان‌های سینه قبل از اینکه احساس شوند و پیش از بروز علائم، در ماموگرافی غربالگری در مراحل اولیه، تشخیص داده می‌شوند.

 

چگونه سرطان سینه در بدن پخش می‌شود؟

با ورود سلول‌های سرطانی به خون یا سیستم لنفاوی، سرطان به قسمت‌های دیگر بدن منتقل شده و گسترش می‌یابد. سیستم لنفاوی شبکه‌ای از عروق لنفاوی است که در سرتاسر بدن وجود دارد و گره‌های لنفاوی را به هم وصل می‌کند. مایع شفاف درون عروق لنفاوی، تحت عنوان لنف، حاوی مواد فرعی و مواد زائد و همچنین سلول‌های سیستم ایمنی است. عروق لنفاوی مایع لنفاوی را به‌دوراز سینه حمل می‌کنند. در مورد سرطان سینه، سلول‌های سرطانی می‌توانند وارد عروق لنفاوی شده و در غدد لنفاوی شروع به رشد کنند. اغلب رگ‌های لنفاوی سینه در نواحی زیر تخلیه می‌شوند:

– گره‌های لنفاوی زیر بازو

– گره‌های لنفاوی اطراف استخوان ترقوه و غدد لنفاوی زیر استخوان ترقوه

– غدد لنفاوی داخل قفسه سینه (غدد لنفاوی سینه‌ی داخلی)

اگر سلول‌های سرطانی به غدد لنفاوی شما سرایت بکنند، احتمال بیشتری دارد که سلول‌ها بتوانند از طریق سیستم لنفاوی به قسمت‌های دیگر بدن منتقل شوند.

هر چه غدد لنفاوی بیشتری با سلول‌های سرطانی سینه وجود داشته باشد، احتمال ابتلا به سرطان در بخش‌های دیگر بدن بیشتر می‌شود. به همین دلیل، پیدا شدن سرطان در یک یا چند غدد لنفاوی روی برنامه‌ی درمانی شما تأثیر بسیار مهمی دارد.

معمولاً با جراحی و برداشتن یک یا چند غده‌ی لنفاوی می‌توان تشخیص داد که سرطان شیوع پیدا کرده است یا نه. بااین‌حال، همه‌ی بانوان مبتلا به سلول‌های سرطانی، در غدد لنفاوی خود، متاستاز ایجاد نمی‌کنند و امکان دارد برخی بدون اینکه هیچ سلول سرطانی در غدد لنفاوی داشته باشند، بعداً متاستاز ایجاد کنند.

 

سرطان سینه چه علائمی دارد

۹ علامت نشان‌دهنده‌ی سرطان سینه

۱- کاهش بی‌دلیل وزن:

وزن کم کردن آن هم بدون دلیل، یکی از نشانه‌های سرطان سینه است. توجه داشته باشید که اگر این لاغری و کاهش وزن در اثر تلاش و رژیم غذایی درست اتفاق نیفتاده و بدون دلیل شاهد این تغییرات هستید؛ می‌تواند نشان‌دهنده‌ی وجود مشکلی در بدن باشد. اگر بدون دلیل مشخص و به طور ناگهانی، پنج کیلوگرم و یا بیشتر وزن کم کردید، به پزشک مراجعه کنید و وضعیت خود را مورد بررسی قرار دهید.

 ۲- توده یا تومور سینه:

ایجاد شدن برجستگی یا اجزای توده مانند در پستان یا حفره‌ی زیربغل. توده‌های مشکوک به سرطان در لمس، به‌صورت سفت، غیر متحرک و با چسبندگی به اطراف لمس می‌شوند. اغلب این توده‌ها منفرد و بدون درد هستند. توده یا ضخامتی که در نزدیکی پستان یا زیردست که در دوره‌ی قاعدگی ظاهر می‌شود، می‌تواند یکی از علائم سرطان سینه باشد.

توجه داشته باشید که تشخیص خوش‌خیم یا بدخیم بودن توده، به عهده پزشک معالج است و پس از بررسی‌های دقیق مشخص می‌شود.

وجود توده‌ی سینه تنها علامت سرطان سینه نیست و همین‌طور اکثر توده‌های سینه‌ای بدخیم نیستند. توده‌هایی به وجود آمده در پستان، لزوماً سرطانی نیستند؛ گاهی این توده‌ها کیست‌هایی کوچک پر از مایع هستند که در بیشتر موارد به دلایلی غیر از سرطان ایجاد شده‌اند.

مثل کیست‌ها و وضعیت فیبرو کیستیک پستان که دو عامل بسیار شایع هستند.

 ۳- ترشحات نوک سینه:

اکثر ترشحات خارج شده از نوک سینه مشکل‌زا نیستند و بعد از چند روز تمام می‌شوند. اما در خانم‌های مبتلا به سرطان سینه، مشاهده‌ی ترشحات چرکی و بدبو از نوک سینه‌ها وجود دارد.

ترشحات سینه ممکن است به رنگ‌های مختلف مشاهده شود (سفید، قهوه‌ای، آبی، خاکستری، قرمز، سبز و یا بدون رنگ). ترشحات ناشی از سرطان سینه معمولاً به رنگ خون واضح و یا خونابه‌ای و در برخی از موارد ممکن است حتی بی‌رنگ باشد.

ترشح خونی یا آبکی که خودبه‌خود به وجود آمده و از یک سینه و از یک مجرا خارج شود، یا همراه با غده‌ای در سینه باشد، احتمال ابتلا به سرطان را افزایش می‌دهد.

۴- تغییرات پوست سینه

در صورت وجود تومور در سینه، پوست این منطقه دچار تغییراتی می‌شود و علائمی در آن ظاهر خواهد شد مثل بروز قرمزی، کهیر، تغییر رنگ و یا سلولیت.

این تغییرات به‌صورت فرورفتگی و یا کشیدگی پوست سینه نیز بروز می‌کنند. ممکن است فرورفتگی پوست سینه به طور ثابت و مشخص وجود داشته باشد و یا در حالات خاصی از معاینه‌ی سینه دیده شود. اگرچه کشیدگی پوست، علامتی مهم است ولی دلیل قطعی برای وجود سرطان نیست و گاهی به دنبال بیماری‌های خوش‌خیم سینه نیز دیده می‌شود.

۵- تغییرات نوک سینه

ممکن است در بعضی افراد فرورفتگی نوک سینه بعد از شیردهی یا پس از دوران بلوغ ایجاد شود که معمولاً خودبه‌خود و یا با دست‌کاری خود فرد به حالت اول برمی‌گردد. اما در سرطان، این فرورفتگی حالت ثابتی داشته و با معاینه‌ی دقیق سینه ممکن است وجود غده در زیر نوک و هاله‌ی سینه مشخص شود.

پوسته‌پوسته شدن و ترک خوردن سینه، خارش نوک و قرمز شدن آن، می‌تواند علامت نوعی از سرطان سینه به نام “پاژه” باشد مگر اینکه معاینات و آزمایشات، خلاف آن را ثابت کند.

 

۶- بزرگی غدد لنفاوی زیربغل:

بزرگی غدد لنفاوی زیربغل می‌تواند به دلیل ضایعات خوش‌خیم و حتی التهاب‌ها و یا ضربه به ناحیه‌ی دست و یا سینه باشد. پس با اینکه توجه به این علامت‌ها بیمار را به سمت بررسی‌های بیشتر در مورد سرطان سینه هدایت می‌کند اما باید بدانید این حالت از ابتدا نگران‌کننده نیست.

 

۷- تغییر اندازه سینه از نشانه‌های سرطان سینه:

ممکن است به علت بزرگی بیش از حد یک تومور و یا التهاب دور تومورهای کوچک‌تر، سینه در یک طرف، به طور واضحی بزرگ‌تر از طرف مقابل شود. البته اندازه‌ی دو سینه در افراد سالم نیز کاملاً مشابه نیست ولی بزرگی یک سینه نسبت به‌طرف دیگر که جدیداً ایجاد شده، باید موردتوجه قرار گرفته و با انجام معاینات لازم از عدم وجود توده و سلامت بودن سینه مطمئن شد.

گاهی هم علت این عدم تقارن تومورهای خوش‌خیم، ضربه خوردن سینه، خونریزی و یا التهاب ناشی از تجمع شیر در سینه (بخصوص در خانم‌های باردار و شیرده) و کیست‌های بزرگ هستند که با معاینه و روش‌های دیگر می‌توان آنها را تشخیص داد.

اگر حس می‌کنید سینه‌هایتان ملتهب شده و ورم‌کرده و یا اندازه‌ی آن غیرعادی شده است، این تغییرات می‌تواند نشان‌دهنده‌ی وجود سرطان باشد و بهتر است به پزشک متخصص مراجعه کنید.

 

۸- احساس خستگی بیش از حد

زندگی درکلان شهرها با این میزان بالای ترافیک، آلودگی هوا، استرس، دغدغه‌های روزمره، کار در بیرون منزل و همچنین کارهای خانه، باعث خستگی می‌شود و این احساس خستگی نیز طبیعی است. اما اگر این خستگی مزمن شود و حتی بعد از استراحت کافی نیز برطرف نشود؛ در این صورت بهتر است با یک پزشک مشورت کنید.

 

۹- خونریزی‌های غیرطبیعی زنانه

معمولاً خانم‌هایی که دچار خونریزی‌های غیرطبیعی زنانه هستند، تجربه‌ی خونریزی‌های جزئی از ناحیه‌ی نوک سینه‌ها را نیز دارند. هر نوع خونریزی که خارج از عادت ماهانه بروز کند، باید مورد بررسی پزشکی قرار بگیرد، چون می‌تواند جزو اولین علائم سرطان سینه یا بیماری‌های دیگر باشد.

 

روش‌های تشخیص زودرس سرطان سینه:

 

شاید نتوان از ایجاد سرطان سینه جلوگیری کرد ولی با تشخیص زود و به‌موقع آن، شانس بیشتری برای درمان موفقیت‌آمیز این بیماری وجود خواهد داشت.

 

 ۱- خودآزمایی سینه و معاینه‌ی فیزیکی

این روش در کشورهایی مانند ایران خانم‌ها با مراجعه به پزشک اظهار می‌کنند که یک توده را در سینه‌های خود لمس می‌کنند؛ جایگاه بسیار با اهمیتی دارد، در واقع یکی از روش‌های پیشگیری تشخیص زودرس سرطان سینه، خودآزمایی سینه توسط خود فرد می‌باشد.

تشخیص سرطان سینه در مرحله‌ی ابتدایی، شانس درمان و بهبودی را افزایش می‌دهد و فرد را از ابتلا به عوارض روحی – اجتماعی و خانوادگی دور می‌کند.

بهتر است خانم‌ها حداقل ماهی یک‌بار، خودآزمایی سینه را انجام دهند.

روش انجام خودآزمایی سینه:

برای لمس سینه ابتدا به پشت دراز کشیده یک بالش کوچک در زیر شانه چپ قرارداده و دست چپ خود را زیر سر خود بگذارید. برای لمس سینه‌ی چپ از دست راست و در برای لمس سینه راست از دست چپ استفاده کنید. پس از لمس هر سینه لمس زیربغل همان طرف را نیز انجام دهید.

باتوجه‌به اینکه نرمه‌ی انگشتان از حساسیت بالایی برخوردار است؛ برای معاینه از بند دوم و سوم انگشتان استفاده کنید.

از قسمت بالای سینه تا پایین سینه را معاینه کنید. از اطراف سینه به‌طرف نوک سینه در دایره‌های فرضی هم‌جهت با عقربه‌های ساعت، لمس را انجام بدهید تا بتوانید محل دقیق ضایعه را هنگام توضیح به پزشک مشخص نمایید.

همچنین تعیین اینکه فاصله‌ی این ضایعه از مرکز یا نوک سینه به چه میزان است باید، به طور دقیق به پزشک گزارش شود.

در آخر سینه‌ها را در جهات مختلف مانند حالت دوشیدن فشار دهید و به ترشحات نوک سینه توجه کنید. ترشحات نوک سینه شایع هستند و اگر از هر دو طرف سینه باشند معمولاً خطری ندارند (ترشحات خونابه‌ای یک‌طرفه مهم‌تر هستند).

نکته: از انگشت شست برای معاینه استفاده نکنید، زیرا هنگامی که سینه بین چهار انگشت و شست گرفته می‌شود خود غدد طبیعی شیری که به طور طبیعی در هر خانمی وجود دارد، ممکن است با ضایعه اشتباه گرفته شود.

 

۲- معاینه‌ی سینه توسط پزشک

معاینه‌ی بالینی سینه توسط پزشک یا ماما انجام می‌شود. پزشک ابتدا از شما سؤالاتی مورد مشکلات احتمالی، سابقه‌ی پزشکی و فاکتورهای خطر مربوط به سرطان سینه پرسیده خواهد شد.

روش معاینه

۱- جهت معاینه‌ی پستان توسط پزشک، ابتدا از بیمار خاسته می‌شود که لباس‌های بالاتنه‌ی خود را در بیاورد و روبه روی پزشک، لبه‌ی تخت بنشیند. در این حالت بدون لباس، پزشک پستان‌ها را فقط نگاه کرده بسیاری از مشکلات مانند: فرورفتگی، برآمدگی، کشیده شدن نوک پستان، تغییر رنگ، پرتقالی شدن پوست، غیر قرینه بودن سینه‌ها و… توسط جراح سرطان پستان با نگاه تشخیص داده می‌شود.

۲- پزشک از بیمار می‌خواهد هر دودست خود را به پهلو بچسباند (حالت فیگور به خود بگیرد) و در این حالت هم باز به نگاه‌کردن ادامه می‌دهد تا اگر مشکلاتی وجود دارد که با فیگور گرفتن مشخص می‌شود و در حالت نگاه معمولی مشخص نیست را تشخیص دهد.

۳- پزشک از بیمار می‌خواهد دراز بکشد و خود کنار بیمار می‌ایستد. بیمار دست راست خود را زیر سر گذاشته و پزشک با نرمه‌ی انگشتان، پستان راست را معاینه می‌کند. معاینه باید به‌صورت کامل باشد به‌طوری‌که روی همه‌ی قسمت‌های سینه انجام شود. سپس همین کار را برای پستان چپ نیز انجام می‌دهد.

در هنگام لمس کردن پستان‌ها هرگونه سفتی، احساس توده برای پزشک مهم قلمداد می‌شود و باید اقدامات تشخیصی بعدی انجام گیرد.

معاینه فیزیکی پستان‌ها عموماً منجر به درد نخواهد شد مگر آن که پستان‌های شما حساس باشد.

 

۳- ماموگرافی

نوع خاصی از تصویربرداری پزشکی از پستان که از اشعه‌ی ایکس و با دوز پایین برای مشاهده‌ی داخل سینه‌ها و کشف سرطان سینه در مراحل اولیه استفاده می‌کند. در واقع ماموگرافی سرطان پستان را در مرحله‌ای تشخیص می‌دهد که هیچ نشانه و علامتی وجود ندارد و سرطان قابل‌درمان است.

بهترین زمان برای انجام ماموگرافی

زنان ۴۰ تا ۴۴ ساله باید شروع به غربالگری ماموگرافی کنند.

زنان ۴۵ تا ۵۴ ساله باید سالانه ماموگرافی غربالگری انجام دهند زیرا به طور متوسط در معرض خطر هستند، زنان ۵۵ سال به بالا باید هر ۲ سال یک‌بار ماموگرافی انجام دهند.

چگونگی انجام تست ماموگرافی

تست ماموگرافی برای تشخیص بیماری‌های پستان در خانم‌هایی که علائمی مانند توده، درد، کم‌رنگ شدن پوست یا ترشح نوک پستان دارند، می‌تواند کاربردی باشد.

برای انجام این تست، بیمار در مقابل دستگاه مخصوص اشعه ایکس قرار می‌گیرد، یک تکنسین سینه‌ی بیمار را روی یک صفحه‌ی پلاستیکی شفاف قرار داده و یک صفحه دیگر از بالا به طور محکم به پستان فشار وارد می کند .

این صفحات بافت پستان را صاف نموده و در هنگام عکس‌برداری با اشعه‌ی ایکس، پستان را نگه می‌دارند که فرد مقداری فشار احساس خواهد کرد. با این کار تصویر واضح‌تری از پستان را ارائه خواهد شد و بهتر است که بیمار برای هر تصویر نفس خود را نگه دارد.

سپس باید صبر کنید تا زمانی که تکنسین بررسی‌های لازم را به عمل آورد تا مطمئن شود که نیاز به تکرار مجدد تصاویر نیست.

نکته: سعی کنید یک هفته قبل از شروع قاعدگی و یا طول دوره قاعدگی خود این تست را انجام ندهید زیرا سینه‌های شما ممکن است در آن دوره متورم یا حساس باشند.

پس از انجام این آزمایش، پزشک رادیولوژیست، ماموگرافی را ارزیابی کرده و آن را از نظر علائم اولیه‌ی سرطان سینه و یا جود سایر مشکلات، بررسی می‌کند.

انواع ماموگرافی

سه نوع ماموگرافی وجود دارد: شامل معمولی، دیجیتال و سه‌بعدی.

• ماموگرافی معمولی

ماموگرافی‌های معمولی با استفاده از سیستم پرتونگاری با دوز کم برای بررسی سینه‌ها، تصاویر تشخیصی ایجاد می‌کنند. متداول‌ترین شکل تصویربرداری پزشکی پرتوهای ایکس است. ماموگرام برای نظارت بر سینه‌ها و کمک به تشخیص زودهنگام و تشخیص بیماری‌های پستان در زنان استفاده می‌شود.

دو نوع ماموگرافی معمولی وجود دارد: غربالگری و تشخیصی.

– غربالگری

از این روش برای بررسی سرطان پستان در بیمارانی که علائم و نشانه‌های بیماری را نشان نمی‌دهند استفاده می‌شود. غربالگری شامل گرفتن دو عکس با اشعه ایکس از هر پستان است زیرا تشخیص تومورهای پنهان یا میکروسالیفیسمی با یک معاینه‌ی معمولی سینه قابل احساس نیست.

– تشخیصی

برای بررسی سرطان پستان در بیمارانی که دارای توده یا علائم دیگری از بیماری هستند، از این نوع ماموگرام استفاده می‌شود.

 

• ماموگرافی دیجیتال

ماموگرافی دیجیتال از تصویر الکترونیکی استفاده می‌کند که می‌تواند در یک فایل رایانه‌ای ذخیره شود – ذخیره تصویر روی فیلم از روش‌های مرسوم ماموگرافی است – برای اینکه ارزیابی اشعه‌ی ایکس بسیار ساده‌تر شود می‌توان تصاویر دیجیتال را بزرگ‌نمایی کرد یا ارتقاء داد تا نتایج دقیق‌تری به دست آورد.

به‌عبارتی‌دیگر ماموگرافی دیجیتال جایگزین فیلم اشعه ایکس قدیمی با یک تراشه دیجیتال می‌شود و تصاویری از پستان را ضبط می‌کند. این فرایند، باعث می‌شود تصاویر پستان بر روی مانیتور کامپیوتر مشاهده شده یا بر روی یک فیلم ویژه، شبیه به ماموگرافی‌های معمولی چاپ شود.

دستیابی به تصویر در زمان سریع‌تر از مزایای ماموگرافی‌های دیجیتال است. ثابت شده است که در آزمایشات سلامت پستانی که از ماموگرافی دیجیتال استفاده شده، سرطان‌های پستان بهتر از ماموگرافی معمولی در سه گروه از زنان (افراد زیر ۵۰ سال، افرادی با سینه‌های متراکم و کسانی که قبل از سن یائسگی هستند) تشخیص‌داده‌شده است.

از دیگر مزیت‌های ماموگرافی دیجیتال این است که در حین مشاهده، امکان جابه‌جایی یا بزرگ‌نمایی دارند و می‌توانند به‌صورت الکترونیکی ارسال شوند.

تفاوت ماموگرافی دیجیتال و معمولی در این است که در ماموگرافی معمولی تصاویر در فیلم ذخیره می‌شوند اما در ماموگرافی دیجیتال به‌صورت دیجیتالی ذخیره می‌شود.

 

• ماموگرافی سه‌بعدی

ماموگرافی سه‌بعدی نوعی از ماموگرافی دیجیتال که از دستگاه‌های اشعه‌ی ایکس برای گرفتن عکس از برش‌های پستان از زوایای مختلف استفاده می‌کند و سپس از نرم‌افزار رایانه‌ای برای بازسازی یک تصویر استفاده می‌شود.

تشخیص سرطان سینه طی چند مرحله انجام می‌شود، از جمله: معاینه فیزیکی سینه، تست ماموگرافی و یا MRI و در نهایت بیوپسی.

 

۴- سونوگرافی (اولتراسوند پستان)

اولتراسوند یا سونوگرافی پستان از جمله تست‌هایی است که با استفاده از امواج فرکانس بالای صوتی یک تصویر سیاه‌وسفید از داخل بافت سینه و ساختار پستان به دست می‎دهد تصاویری که نشان می‌دهد که آیا توده سرطانی است یا غیر سرطانی. سونوگرافی برای بررسی برخی تغییرات پستان نظیر توده‌ها (مخصوصاً آن‌هایی که حس می‌شوند اما در ماموگرام دیده نمی‌شوند) یا بررسی تغییرات پستان در زنانی واجد بافت پستان متراکم مفید است.

کارآمدی سونوگرافی به‌خاطر این است که اغلب می‌تواند بین کیست‌های پر شده از مایع (که احتمال سرطانی بودنشان بسیار کم است) و توده‌های سفت (که احتمالاً برای اطمینان از غیر سرطانی بودنشان به آزمایشات بیشتری نیاز است) تمایز ایجاد کند.

یکی از نقاط مثبتی که استفاده از سونوگرافی دارد این است که به دلیل استفاده‌نکردن از هیچ‌گونه اشعه و همین‌طور به‌خاطر اینکه به‌صورت بیرونی انجام می‌شود؛ کمترین احتمال خطر را در پی داشته و بانوان می‌توانند با اضطراب و استرس کمتری این روش را بکار ببرند.

 

 

۵- MIR

در خانم‌هایی که سرطان پستان در آن ها تشخیص‌داده‌شده MRI پستان اغلب، برای تعیین اندازه تومور، جستجوی تومورهای دیگر در پستان و بررسی تومور در پستان مقابل استفاده می‌شود.

در MRI از امواج رادیویی و مغناطیسی استفاده می‌شود که مستقیماً وارد بدن بیمار شده و تصاویر دقیقی از اندام‌های داخلی ایجاد می‌کنند.

در مواردی که MRI در دسترس باشد – نسبت به سونوگرافی – جهت تشخیص سرطان سینه، حساسیت بالاتری دارد.

افراد که نیازمند انجام MRI می‌باشند:

– خانم‌هایی که یکی از اقوام درجه اول آن‌ها (مادر، خواهر و دختر دچار سرطان شده‌اند)

– بانوان حامل ژن سرطان پستان

– زنانی که ریسک ابتلا به سرطان پستان در آن‌ها بر پایه‌ی ارزیابی افراد فامیل و سایر فاکتورها بیش از ۲۵% می‌باشد.

– زنانی که در سنین ۳۰-۱۰ سالگی برای درمان بیماری خود، رادیوتراپی قفسه سینه شده‌اند.

در چه مواردی MRI پستان درخواست می‌شود؟

– جهت ارزیابی‌کردن بیشتر اختلالاتی که در ماموگرافی یافت می‌شود.

– ارزیابی‌کردن نشت سیلیکون از پروتزهای سیلیکونی، در مواردی که برای برداشتن کامل یا جزئی از پستان نیاز به تصمیم‌گیری داریم و همین‌طور برای ارزیابی فرورفتگی اخیر نوک پستان.

– در زنانی که ریسک ابتلا به سرطان سینه در آنها بالاست ولی پستان‌های متراکم دارند

– در افرادی که از جراحی قبلی بافت اسکار در پستان دارند.

قبل از انجام MRI پستان چه باید کرد؟

– اگر پیس میکر (ضربان‌ساز) یا دریچه‌ی مصنوعی قلب دارید حتماً اطلاع‌رسانی کنید.

– اگر پمپ انسولین در بدن خود دارید حتماً به پزشک خود اطلاع دهید.

– اطلاع‌رسانی در مورد وجود قطعات فلزی در هرجایی از بدن شامل وسایل ارتوپدی، کلیپس آنوریسم، گلوله و وسیله‌های جراحی.

– اگر در حرفه‌ای مشغول هستید که با مواد فلزی مرتبط می‌باشید این مورد را با پزشک خود در میان بگذارید.

– حامله بودن یا احتمال حاملگی را حتماً اطلاع‌رسانی کنید. MRI باعث افزایش دمای مایع آمنیونیک اطراف جنین می‌شود و می‌تواند به جنین آسیب برساند؛ به همی خاطر به طور معمول MRI در حاملگی انجام نمی‌شود.

– هرگونه اشیاء فلزی زینتی را از بدن را خارج نمایید.

– وجود پیرسینگ در بدن را اطلاع‌رسانی کنید. در MRI یک مغناطیس قوی بکار برده می‌شود، بیمارانی که در بدن خود قطعات فلزی دارند نباید MRI انجام دهند.

– اگر قادر نیستید برای ۶۰-۳۰ دقیقه روی شکم خود دراز بکشید، به تکنسین اطلاع دهید.

– در صورت داشتن تاتوی چشم با پزشک خود مشورت نمایید.

– در صورت داشتن سابقه‌ی حساسیت به ماده‌ی حاجب؛ برای جلوگیری از واکنش آلرژیِک، به رادیولوژیست اطلاع دهید.

– در افراد مبتلا به بیماری صرع انجام MRI توصیه نمی‌شود.

در طی MRI پستان چه اقداماتی انجام می‌شود؟

لباس‌ها، جواهرت و اشیای تزئینی در بدن، عینک، سمعک، گیره‌ی سر و دندان مصنوعی را خارج کرده و گان بپوشید. سپس از دست شما یک رگ گرفته و ماده‌ی حاجب را از این طریق به شما تزریق می‌کنند. (در صورت تزریق از شما خواسته می‌شود از ۴ ساعت قبل حتماً ناشتا باشید اگر هرگونه حساسیت دارویی، فصلی، آلرژی و … دارید حتماً به پزشک اطلاع دهید).

روی یک تخت متحرک به روی شکم خوابیده و پستان‌ها از طریق سوراخ‌هایی عبور داده می‌شوند و تخت درون دستگاه MRI رانده می‌شود. مدت‌زمان انجام MRI حدود ۴۰ دقیقه خواهد بود.

از شما خواسته خواهد شد تا هنگام گرفتن نمادهای لازمه از پستان؛ برای چند ثانیه تنفس خود را نگه دارید. پس از اتمام اسکن تخت به بیرون‌رانده‌شده و شما می‌توانید تخت را ترک کنید.

پس از انجام MRI نیاز به هیچ مراقبت خاصی نیست و می‌توانید طبق روال معمول کار و رژیم غذایی خود ادامه دهید.

به بانوان شیرده توصیه می‌شود که برای ۴۸-۳۶ ساعت پس از انجام MRI پستان با تزریق کنتراست وریدی، شیردهی را قطع کنند و شیر دوشیده شده را بیرون بریزند و پس از آن به شیردهی ادامه دهند.

 

۶- بیوپسی

بیوپسی یا نمونه‌برداری از پستان؛ در علم پزشکی یکی از روش‌های رایج تشخیصی بوده و روشی قطعی برای تشخیص ماهیت توده‌های مشکوک پستانی یا بافت‌های سرطانی در سینه است. جهت انجام این تست، با واردکردن سوزن به سینه نمونه‌ی کوچکی از بافت گرفته می‌شود و برای آزمایشات تکمیلی و بررسی بیشتر به آزمایشگاه ارسال خواهد شد.

در بیوپسی پزشک نمونه‌ای از بافت یا مایع داخل سینه‌ی شما خارج کرده و آن را زیر میکروسکوپ بررسی می‌کند تا متوجه شود آیا سلول‌های سرطانی وجود دارند و اگر وجود دارند، از کدام نوع هستند.

چند نوع بیوپسی که بیشتر برای سینه استفاده می‌شود:

– آسپیراسیون با سوزن ظریف: روش آسان رسیدن به توده یا آن دسته که مملو از مایعات هستند.

– بیوپسی سوزنی هسته‌ای: در این نوع برای برداشتن یک‌تکه بافت، از یک سوزن بزرگ‌تری استفاده می‌شود.

– بیوپسی به روش جراحی (باز): کل توده به همراه بافت سالم اطراف سینه توسط جراح برداشته می‌شود.

– بیوپسی گره لنفاوی: بخشی از غدد لنفاوی زیربغل شما توسط پزشک برداشته می‌شود تا بررسی کند که آیا سرطان گسترش‌یافته است یا خیر.

– بیوپسی با تصویر هدایت شده: پزشک برای هدایت سوزن از تکنیک‌های تصویربرداری مثل ام‌آرآی، ماموگرافی یا سونوگرافی استفاده می‌کند.

بیوپسی سینه چگونه انجام می‌شود؟

بهتر است که بیوپسی را به‌صورت سوزنی انجام دهیم. مزایای این روش این است که بیمار بدون نیاز به اتاق عمل، بیهوشی، هزینه‌ی بیمارستانی و بستری شدن و بدون هیچ برشی روی سینه تنها با تزریق چند سی‌سی داروی بی‌حسی، نمونه‌برداری انجام می‌دهد.

در بیوپسی به بافت‌های سینه به‌هیچ‌وجه دست‌خورده نمی‌شود و ساختار بافت سینه تغییر نمی‌کند. هنگامی که جراح قصد جراحی بیمار را داشته باشد با یک ساختار کاملاً نرمال مواجه است که به‌راحتی می‌تواند هر تغییری که می‌خواهد برای جراحی بیمار انجام دهد.

همچنین با بیوپسی سوزنی جراح می‌تواند تشخیص دهد توده‌ی سینه از چه نوعی است و چه شرایطی دارد؛ یعنی برنامه‌ریزی برای بیمار و نوع جراحی که تصمیم گرفته می‌شود برای انجام شود قبل از عمل مشخص می‌شود.

بیوپسی به‌طورکلی به دو شکل کلی امکان‌پذیر است:

۱- روش‌های غیر جراحی

۲- روش‌های جراحی

روش‌های غیر جراحی با بی‌حسی موضعی و روش‌های جراحی با بیهوشی انجام می‌گیرد

هدف از انجام بیوپسی پستان

معمولاً به‌منظور بررسی توده یا توده‌های موجود در بافت سینه بیوپسی پستان انجام می‌شود. وقتی پزشک در مورد نتایج ماموگرافی یا سونوگرافی پستان نگران باشد و یا از طریق معاینه‌ی فیزیکی و لمس سینه‌ها متوجه وجود توده شود، بیوپسی یا نمونه‌برداری را تجویز می‌کند.

صورتی مشاهده‌ی تغییرات زیر در سینه نیز بیوپسی تجویز می‌شود:

– خروج ترشحات خونین از نوک سینه

– پوسته‌پوسته شدن و ترک خوردن پوست سینه

– گودی یا فرورفتگی نوک سینه

بیوپسی پستان می‌تواند کمک زیادی در تشخیص اینکه توده‌ی موجود در سینه، سرطانی (بدخیم) یا خوش‌خیم است داشته باشد.

 

 درمان سرطان سینه

جراحی

نوع جراحی باتوجه‌به نوع و اندازه‌ی تومور و هم چنین شرایط جسمانی بیمار در نظر گرفته می‌شود. جراحی‌های گوناگونی برای درمان برخی از انواع سرطان سینه، توصیه می‌شوند.

عوامل مؤثر در انتخاب نوع عمل جراحی سرطان سینه:

۱- اندازه توده‌ی سرطانی

۲- محل قرارگیری توده‌ی سرطانی در پستان

۳- اندازه‌ی پستان بیمار

۴- احساسات و سلیقه‌ی شخصی بیمار؛ احساس بیمار نسبت به تصویر بدن خود یا ترجیح اینکه چگونه و با چه بدنی به زندگی ادامه دهد، در این تصمیم‌گیری نقش دارد.

دو نوع عمل جراحی برای درمان سرطان سینه:

• لامپکتومی Lumpectomy

به لامپکتومی عمل جراحی حفظ پستان یا محافظت از پستان نیز گفته می‌شود بر خلاف “ماستکتومی”، از بافت سینه محافظت خواهد شد و تنها بخشی از پستان (بافت سرطانی و بافت سالم اطراف) برداشته می‌شود. بافتی که در این نوع جراحی مورد برش قرار می‌گیرد، معمولاً محدود است و تهاجم به بافت اطراف در طول جراحی وجود ندارد (روشی نسبتاً غیرتهاجمی به شمار می‌آید).

در این روش برای مشخص‌شدن میزان پخش‌شدگی سرطان گره‌های لنفاوی زیربغل نیز بررسی می‌شوند.

بعد از جراحی، برای بیمار معمولاً، رادیوتراپی و یا هورمون‌درمانی در نظر گرفته می‌شود.

• ماستکتومی Mastectomy

جراحی تخلیه پستان یا ماستکتومی، عمل جراحی برداشتن یک یا هر دو پستان – به طور کامل – و گاهی حتی تخلیه‌ی بافت‌های مجاور آن است برای درمان سرطان سینه.

درگذشته، ماستکتومی رادیکال، درمان استاندارد سرطان سینه محسوب می‌شد و شامل برداشتن کامل پستان، غدد لنفاوی زیربغل و برخی از عضلات قفسه سینه در زیر پستان بود.

با پیشرفت روش‌های جراحی در طی دو دهه‌ی اخیر گزینه‌هایی زیادتری نسبت به گذشته در اختیار زنان قرار گرفته است و درمان‌های کمتر تهاجمی برای محافظت از پستان در دسترس بسیاری از خانم‌ها است.

در ماستکتومی رادیکال، سینه و عضلات زیر قفسه‌ی سینه برداشته می‌شوند اما در ماستکتومی رادیکال تعدیل شده (رایج‌ترین روش جراحی امروز)، سینه و گره‌های لنفاوی زیربغل برداشته می‌شوند، اما عضلات زیر قفسه‌ی سینه باقی می‌مانند.

بعدازاین روش جراحی، رادیوتراپی برای بیمار در نظر گرفته می‌شود، اما در صورتی این روش جراحی به‌تنهایی مؤثر خواهد بود که سرطان متاستاز نداده باشد (خیلی پیشرفت نکرده باشد).

نوع ماستکتومی به موارد مختلفی بستگی دارد:

– سن شما

– سلامت عمومی

– وضعیت یائسگی

– اندازه‌ی تومور

– مرحله‌ی گسترش تومور (اینکه چقدر گسترش‌یافته است)

– درجه‌ی تومور (تهاجمی بودن آن)

– وضعیت گیرنده‌ی هورمون تومور

– درگیر بودن یا نبودن غدد لنفاوی

– برداشت بافت سینه (در صورتی تهاجمی بودن سرطان، این جراحی به‌تنهایی مؤثر نخواهد بود).

 

پرتودرمانی یا رادیوتراپی radiotherapy

در پرتودرمانی یا رادیوتراپیِ سرطان سینه، از پرتوهای ایکس یا گاما باانرژی بالا، پروتون‌ها یا سایر ذرات، برای نابودکردن سلول‌های سرطانی استفاده می‌شود. در رادیوتراپی، سلول‌های سرطانی باقی‌مانده‌ی بعد از جراحی، با تابش اشعه نابود می‌شوند.

سلول‌های سرطانی – که به‌سرعت رشد می‌کنند – در برابر تأثیرات رادیوتراپی آسیب‌پذیرتر از سلول‌های عادی هستند. رادیوتراپی یکی دیگر از روش‌های درمان سرطان سینه است که فاقد درد بوده و عوارض جانبی بسیار کمی را برای بیمار به همراه خواهد داشت.

رادیوتراپی در موارد زیر استفاده می‌شود:

– برای درمان سرطان وقتی نمی‌توان بنا به دلایلی با جراحی تومور را از بدن بیمار خارج کرد.

– انجام رادیوتراپی برای کوچک کردن تومور، قبل از انجام‌دادن عمل جراحی. (وقتی تومور کوچک‌تر شود جراحی آن راحت‌تر و بهتر انجام خواهد بود)

– انجام رادیوتراپی بعد از عمل جراحی برای ازبین‌بردن سلول‌های سرطانی باقیمانده از جراحی تا احتمال عود سرطان کاهش پیدا کند.

– برای کاهش دردی که در بیمار بر اثر سرطان ایجاد شده است.

– برای مهار سرطان و کنترل پیشرفت آن در هنگام عود کردن بیماری می‌توان از رادیوتراپی استفاده کرد.

 

رادیوتراپی، معمولاً پنج مرتبه در طول هفته انجام می‌شود و یک درمان موضعی است که تنها بر روی سلول‌های سرطانی اثر می‌کند.

 

شیمی‌درمانی

شیمی‌درمانی، مصرف داروهایی است که به نابودی و یا توقف رشد سلول‌های سرطانی کمک می‌کنند. در شیمی‌درمانی، سلول‌های سرطانی که به سایر نواحی مهاجرت کرده‌اند نیز نابود می‌شوند.

شیمی‌درمانی سرطان سینه به‌عنوان درمان تکمیلی در کنار درمان‌هایی مانند جراحی، پرتودرمانی و یا هورمون تراپی مورداستفاده قرار می‌گیرد. در شیمی‌درمانی سرطان سینه داروهای مخصوصی را برای هدف قراردادن و ازبین‌بردن سلول‌های سرطانی استفاده می‌کنند که این داروها معمولاً به‌صورت تزریقی یا خوراکی تجویز می‌شوند.

انجام شیمی‌درمانی در سرطان سینه باعث افزایش شانس بهبودی، کاهش خطر بازگشت سرطان و علائم ناشی از سرطان می‌شود و همین‌طور به افراد مبتلا کمک می‌کند تا زمان طولانی‌تری باکیفیت بهتری زندگی کنند.

شیمی‌درمانی در صورت عود و یا متاستاز شدن سرطان سینه؛ آن را کنترل می‌کند تا بیماران بتوانند زندگی بلندمدت‌تر و باکیفیت‌تری داشته باشند.

یک متخصص انکولوژی برای تصمیم‌گیری در مورد مناسب بودن انتخاب شیمی‌درمانی می‌تواند به شما کمک کند.

عوارض شیمی‌درمانی

عوارض شیمی‌درمانی ممکن است موقتی و ملایم باشند و یا دائمی وجدی. افرادی که بیماری آن ها پیشرفت زیادی نکرده است، احتمال عود یا برگشت بیماری در آنها بسیار پایین است و اگر غدد لنفاوی زیربغل هنوز درگیر نشده باشند، می‌توان مدت‌زمان تزریق دارو را کمی طولانی‌تر کرد. یعنی در طی شیمی‌درمانی به‌جای ۴ ساعت، ۷-۸ ساعت تزریق دارو به بیمار طول بکشد.

در این روش کلاه‌های یخی که روی سر بیمار قرار دارد، سر را سرد می‌کنند و خون‌رسانی پوست سر و مغز را کاهش می‌دهد ولی ممکن برخی از بیماران این سرد شدن سر را نتوانند تحمل کنند.

عوارض احتمالی شیمی‌درمانی بسته به داروهای مصرفی است و می‌تواند شامل تهوع، استفراغ، کاهش اشتها و یا خستگی باشد.

توصیه می‌شود بیماران بعد از پایان شیمی‌درمانی، هر ۳-۶ ماه یک‌بار و به مدت دو تا سه سال، برای چکاپ شدن به پزشک مراجعه کنند.

آیا شیمی‌درمانی برای سرطان سینه موجب ریزش مو می‌شود؟

در بیماران مبتلا به سرطان سینه داروی مهم و اصلی که از آن استفاده می‌شود دارویی است که باعث ریزش موی افراد می‌شود (داروی آدرمایسین عامل اصلی ریزش مو است). به همین دلیل است که در درمان سرطان سینه – برخلاف سرطان روده – بیمار به طور حتمی موهای خود را از دست می‌دهد. البته این ازدست‌رفتن مو موقتی است.

در بیمارانی با دوره‌ی شیمی‌درمانی کوتاه‌مدت، ممکن است موهای آن ها کم پشت شود اما نمی‌ریزد.

بلافاصله پس از اتمام شیمی‌درمانی – که یک دوره ۴ ماه تا ۴ ماه و نیمه است – به‌محض قطع کردن داروها، موی بیمار سریع رشد می‌کند و تقریباً باگذشت ۱ سال از زمان شیمی‌درمانی، موها پرپشت می‌شوند.

تعداد بسیار کمی از افراد هستند که ممکن است رشد موی کمی داشته باشند، پس از سوی پزشک، به همکاران متخصص پوست و مو معرفی می‌شوند تا با داروهای تقویتی، رشد موهای آن ها با سرعت بیشتری پیدا کرده و به روال طبیعی خود بازگردند.

 

 

آیا احتمال بازگشت بیماری سرطان سینه وجود دارد؟

احتمال بازگشت سرطان سینه در همه‌ی خانم‌ها وجود دارد اما احتمال چند درصد بودن امکان بازگشت بیماری، به عوامل زیادی بستگی دارد مانند:

– سایز تومور

– تعداد غدد لنفاوی که درگیر سرطان سینه شده‌اند

– گیرنده‌ی هورمونی دارند یا خیر

– هرسپتین (یک داروی قدرتمند برای درمان سرطان پستان) گرفته‌اند یا خیر

و یک سری عوامل دیگر که در برگه پاتولوژی بیمار و اطلاعات اولیه او دیده می‌شود.

اگر بخواهیم تقسیم‌بندی برای ارائه‌ی زمان احتمال بازگشت سرطان سینه ارائه دهیم، اولین زمان احتمال شیوع عود، دو سال اول است. اگر بیمار بتواند دو سال اول را به‌سلامت طی کند احتمال خطر، افت پیدا می‌کند.

احتمال وقوع در نوبت دوم ۵ سال است؛ اگر بیمار در ۵ سال بعد از درمان سرطان نیز دچار عود نشود، احتمال عود به‌یک‌باره کاهش پیدا می‌کند؛ یعنی بعد از ۵ سال خیلی انتظار نداریم که خانمی (بیمار) به‌یک‌باره دچار عود یا متاستاز شود صفر نخواهد بود فقط درصد این احتمال بعد از ۵ سال بسیار کم خواهد شد.

اگر ۱۰ سال از بیماری سرطان سینه گذشته باشد احتمال عود بیماری به زیر دو یا سه درصد می‌رسد.

اگر فردی بعد از ۱۵ سال دچار بازگشت سرطان سینه شود دیگر نام آن عود گردن سرطان قبلی نیست.

بنابراین حساس‌ترین و مهم‌ترین زمان، دو سال اول و بعد ۵ سال اول است.

 

روش‌های بازسازی سرطان سینه چیست؟

روش‌های مختلفی برای بازسازی سینه، پس از سرطان سینه، برای خانم‌ها استفاده می‌شود، چه فلپ عضله‌ی خودشان باشد (پیوند استخوان و بافت از ناحیه‌ی دیگری از بدن، برای بازسازی ظاهری و عملکردیِ نقص بافتیِ مربوطه)، چه فلپ به‌علاوه پروتز باشد و چه پروتز یا تزریق چربی باشد.

البته بیمار باید در ابتدا ویزیت شود تا پزشک متخصص تشخیص دهد چه روش بازسازی برای وی مناسب‌تر است.

 

سرطان سینه در مردان

بر خلاف تصور رایج، سرطان سینه تنها مختص به زنان نیست و مردان نیز ممکن است در هر سنی با احتمالی نادر، در مردان هم رخ بدهد. بسیاری از مردم نمی‌دانند که مردان هم‌بافت سینه دارند و این سلول‌ها ممکن است مبتلا به تغییرات سرطانی بشوند.

بافت پستان از غدد شیری (لوبول ها)، مجاری شیر و چربی تشکیل شده است. بافت پستان در دوران بلوغ زنان، بیشتر رشد می‌کند، اما در آقایان چنین چیزی کمتر اتفاق می‌افتد اما از آن جا که مقدار کمی بافت پستان در آقایان نیز وجود دارد، ریسک ابتلا به سرطان مربوط به سینه را نیز به همراه خواهد داشت اما همین ویژگی موجب می‌شود سرطان سینه به اندازه‌ی بانوان، در آقایان شایع نباشد.

آمار ابتلا به سرطان سینه به میزان قابل‌توجهی در مردان کمتر از زنان است – می‌توان گفت از هر ۱۰۰ مورد ابتلا به سرطان سینه، یکی در مردان اتفاق می‌افتد – اما بازهم نیاز است مردان در مورد علائم سرطان سینه و علائم آن در مردان آگاهی پیدا کنند تا با اقدام به‌موقع بتوانند سلامتی خود را حفظ کنند.

علائم سرطان سینه در مردان ممکن است مشابه خانم‌ها باشد؛ و موارد زیر را شامل شود:

– وجود توده‌هایی درون سینه که معمولاً بدون درد هستند

– تغییر در شکل و اندازه‌ی سینه (افزایش ضخامت سینه)

– ایجاد تغییراتی در پوست سینه یا نوک سینه، مانند کم‌رنگ شدن، چروکیده شدن، یا قرمزی

– خروج ترشحاتی از نوک سینه

– تغییرات پوست

– درد استخوانی

– بزرگ شدن غدد لنفاوی

به غیرمعمول در مراحل اولیه، سرطان سینه علامت و نشانه خاصی ندارد؛ اما خود فرد با لمس سینه، متوجه وجود توده خواهد شد. البته در بسیاری از موارد، این توده‌ها از نوع خوش‌خیم بوده و سرطانی نیستند.

مردان به طور مرتب بافت سینه‌شان را در مورد توده‌ها بررسی نمی‌کنند، ازاین‌رو سرطان سینه در مردان بسیار دیرتر تشخیص داده می‌شود.

 

راه های پیشگیری از ابتلا به سرطان سینه

مهم‌ترین عواملی که در ابتلا به سرطان سینه نقش کلیدی دارند سن و سابقه‌ی خانوادگی است که قابل‌کنترل و پیشگیری نیستند؛ بااین‌حال، برخی دیگر از عوامل خطر را می‌توان پیشگیری کرد.

این موارد شامل:

• پرهیز از استفاده طولانی‌مدت درمان‌های هورمونی. محدودکردن هورمون‌درمانی بعد از یائسگی. از پزشک خود در مورد گزینه‌های غیر هورمونی برای درمان علائم خود پرس‌وجو کنید.
• بچه‌دار شدن و شیردهی قبل از ۳۰ سالگی.
• شیردهی؛هرچقدر دوران شیردهی‌تان طولانی‌تر باشد، بهتر است و خطر ابتلا به سرطان سینه کاهش بیشتری پیدا خواهد کرد.
• جلوگیری از افزایش وزن با ورزش و رژیم غذایی مناسب. وزن خود را کنترل کنید. اگر لازم است وزن خود را کاهش دهید و پس از آن وزن ایدئال و متناسب خود را حفظ کنید. چاقی و اضافه‌وزن در بزرگسالان احتمال ابتلا به سرطان سینه بعد از یائسگی را افزایش می‌دهد.

فعال باشید. خطر ابتلا به این سرطان سینه با ورزش‌کردن کاهش می‌یابد. هر هفته ۱۵۰ دقیقه فعالیت متوسط ​​یا ۷۵ دقیقه فعالیت سنگین (یا ترکیبی از هر دو) داشته باشید. سعی کنید این زمان را در طول هفته تقسیم کنید.

• اجتناب یا محدودکردن مصرف الکل و دخانیات. زنان نباید بیش از ۱ نوشیدنی الکلی در روز مصرف کنند. البته بیشتر توصیه می‌شود که به‌طورکلی مصرف مشروبات را قطع کنید.احتمال ابتلا به سرطان سینه با چاقی بعد از یائسگی و یا مصرف بیش از حد مشروبات الکلی، افزایش می‌یابد. ازاین‌رو، توصیه می‌شود خانم‌ها وزن بدنی خود را در حالت ایدئال نگه‌داشته و ورزش را در برنامه‌ی هفتگی خود قرار دهند.
• زنانی که سابقه‌ی خانوادگی ابتلا به سرطان سینه دارند در معرض خطر بسیار بالایی هستند و ممکن است از روش‌های شیمیایی پیشگیری از سرطان سینه استفاده کنند مثل مصرف دارو یا مکمل برای جلوگیری از پیشرفت سرطان. مصرف داروی تاموکسفین به خانم‌هایی که از لحاظ ژنتیکی، بیشتر در معرض ابتلا به سرطان سینه قرار دارند، توصیه می‌شود. رالوکسیفن نیز – داروی دیری است که برای درمان پوکی‌استخوان تجویز می‌شود – با مهار اثر استروژن، از بروز سرطان سینه پیشگیری می‌کند.
• غربالگری کنید. برخی از جدیدترین غربالگری‌ها شامل موارد زیر است:

۴۰-۴۴ سالگی طبق نظر خود و پزشک یک ماموگرافی سالانه انجام دهید.

۴۵-۵۵ سالگی یک ماموگرافی سالانه انجام دهید.

۵۵-۷۴ سالگی هر ۲-۱ سال یک‌بار ماموگرافی انجام دهید.

بالای ۷۵ سال، چنانچه در وضعیت سلامت خوبی به سر می‌برید و انتظار دارید ۱۰ سال دیگر یا بیشتر از آن عمر کنید، به طور سالانه ماموگرافی انجام دهید. برای تشخیص دادن هرگونه تغییر اولیه در بافت سینه، توصیه می‌شود خانم‌ها بعد از چهل‌سالگی سالی یک‌بار نسبت به انجام چکاپ‌های منظم و تست ماموگرافی، اقدام کنند. خانم‌هایی که بیشتر در معرض ابتلا به این سرطان هستند، باید زودتر نسبت به انجام ماموگرافی اقدام کنند.

در بسیاری از موارد، فرد مبتلا به سرطان سینه، هیچ‌گونه سابقه‌ی خانوادگی و یا ریسک فاکتورهای مؤثر در بروز این سرطان (مثل جنسیت، سن و سابقه‌ی خانوادگی ابتلا به سرطان سینه) را ندارد.

پیشگیری همیشه بهتر از درمان بوده است. پیشگیری یا درمان سرطان سینه در مراحل اولیه‌ی آن بسیار مهم است به همین خاطر آشنا بودن با نشانه‌های اولیه بروز سرطان سینه و حساسیت نشان‌دادن نسبت به آنها می‌تواند کمک بسیار زیادی به درمان و جلوگیری از پیشرفت آن داشته باشد

 

 

میزان بقا در مبتلایان به سرطان سینه

آیا سرطان سینه کشنده است؟

این اولین پرسشی است که با شنیدن نام این بیماری به ذهن افراد خطور می‌کند. سرطان سینه شایع‌ترین سرطان تهاجمی در زنان و دومین علت اصلی مرگ‌ومیر سرطان در زنان پس از سرطان ریه است. خوشبختانه امروزه با پیشرفت در زمینه‌ی غربالگری و درمان سرطان سینه، میزان بقا را به طرز چشمگیری رو به افزایش و بهبود است.

آگاهی از علائم و نیاز به غربالگری از نکات جدی و مهم کاهش خطر ابتلا به سرطان سینه است.

 

کلام آخر

سن و وراثت مهم‌ترین عوامل خطرساز سرطان سینه هستند که ما اختیار و نقشی در مدیریت آنها نداریم. سرطان سینه اگر در مراحل اولیه تشخیص داده شود، اغلب به‌سادگی درمان می‌شود.

بنا بر آمار سازمان بهداشت جهانی، سرطان سینه شایع‌ترین سرطان در زنان است. پس حتماً نسبت به درد و تغییر در سینه‌ها حساس باشید و با مشاهده‌ی هر نشانه‌ی احتمالی از سرطان سینه، با پزشک مشورت کنید.

بهترین راه مبارزه با سرطان سینه، تشخیص زودهنگام است. خوشبختانه سرطان‌هایی که در مراحل اولیه تشخیص داده شوند، درمان‌های موفقیت‌آمیزتری نیز خواهند داشت. برای پیشگیری از سرطان سینه در زنان، توصیه می‌شود زنان معاینات شخصی (خودآزمایی) سینه را بیاموزند و از ۲۵ سالگی به طور مرتب این کار را انجام بدهند.

یک زن مبتلا به سرطان سینه موضعی تقریباً ۹۹٪ احتمال دارد که حداقل ۵ سال پس از تشخیص زندگی کند.

سرطان پایان زندگی نیست!